بیماری روانی عجیب که حمله به موی سر میکند و شما را «کچل» می‌کند

 نوعی بیماری روانی که شما رو کچل میکند : بعد از مدتها خود را در آینه نگاه می‌کند و با تعجب از خود می‌پرسد: «من چرا جلوی موهام کم‌پشت شده؟ من که ریزش مو ندارم! مرتب هم به موهام می‌رسم...» مادرش که حرفای او با خودش را شنیده پاسخ می‌دهد: «از بس که موها و ابروهاتو می‌کنی. هروقت سرت تو گوشیه بدون اینکه متوجه بشی با موهات بازی می‌کنی و اونارو می‌کنی

حتماً برای شماهم پیش آمده که بدون اینکه متوجه باشید، با موهایتان بازی کنید و مدام آنها را با دست بکشید. اختلال کندن موها یا تریکوتیلومانیا یک اختلال روانی است که بسیاری از افراد بدون آنکه بدانند به آن مبتلا هستند. اکثر این افراد زمانی متوجه ابتلا به این اختلال می‌شوند که علائم ظاهری این بیماری را در خود مشاهده کنند. در این گزارش عوامل، عوارض و چرایی ابتلا به اختلال «تریکوتیلومانیا» را بررسی خواهیم کرد. 

اختلال کندن موها چیست؟

«تریکوتیلومانیا» یک اختلال روانی است که فرد مبتلا بر خلاف تلاش‌های مکرر برای متوقف کردن این عمل، میل مکرر به کندن موهای خود در قسمت‌های سر و یا سایر بخش‌های بدن دارد. تریکوتیلومانیا در برخی از افراد خفیف و قابل مدیریت است؛ اما در بعضی افراد میل به کشیدن مو بسیار زیاد است و بدون درمان بهتر نخواهد شد.

علائم و نشانه‌های ابتلا به اختلال کندن موها

شاید شما هم فردی باشید که با موهای خود زیاد بازی کنید اما از علائم ابتلا به این بیماری اطلاعاتی نداشته باشید. کشیدن مو کف سر، ابرو و مژه‌ها و گاهی از سایر بخش‌های بدن به صورت مکرر، تجربه احساس هیجان و اضطراب «قبل از کندن موها و یا زمانی که فرد تلاش می کند در برابر کندن مو مقاومت کند»، احساس لذت و آسایش پس از کندن مو، از دست دادن حجم قابل توجهی از موها، گاز زدن جویدن یا خوردن موهای کنده شده، بازی با موی کنده شده و یا مالیدن آن به لب ها و صورت، تلاش مکرر اما بدون موفقیت برای قطع یا کمتر کندن موها، مشکلات جدی یا ناراحتی در محیط کار، مدرسه و سایر موقعیت های اجتماعی و ... از جمله علائم ابتلا به این اختلال است. 

گفتنی است بسیاری از افراد مبتلا به اختلال کندن مو عادت به کشیدن پوست، جویدن ناخن و لبهایشان نیز دارند. گاهی کشیدن موی حیوانات خانگی یا عروسک یا حتی کندن پرز از روی لباس و پارچه هم می تواند نشانه این اختلال باشد.

چرا این افراد موهایشان را می‌کنند؟

کندن مو در این افراد می‌تواند متفاوت باشد. بعضی از افراد آگاهانه و برای کاهش استرس و ناراحتی خود موهایشان را می‌کنند. همچنین کندن مو می‌تواند خودکار باشد، بعضی از افراد بدون این که متوجه باشند موهای خود را می‌کنند. یکی دیگر از دلایل ایجاد این اختلال، با احساسات فرد در رابطه است؛ برای بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال کندن مو راهی برای مقابله با احساسات منفی و ناخوشایند مثل استرس، اضطراب، تنش تنهایی و خستگی است. یا برعکس، افراد مبتلا به اختلال تریکوتیلومانیا اغلب با کندن موی خود احساس رضایت و تا حدی تسکین می‌کنند.

همچنین وجود عواملی دیگری مانند دلایل ژنتیکی و یا سوابق خانوادگی، سن «در بازه سنی ۱۰ تا ۱۳ سال رخ می‌دهد»، افسردگی، اضطراب، وسواس فکری، استرس و... می تواند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند. 

عوارض روحی و روانی ابتلا به اختلال «تریکوتیلومانیا»

عموماً این اختلال زمانی جدی گرفته می‌شود که از خود علائم ظاهری نشان دهد و تا قبل از آن خیلی برای افراد ملموس نیست. اگرچه ممکن است تریکوتیلومانیا مشکل جدی‌ای به نظر نرسد اما می‌تواند تاثیرات منفی و اساسی بر روی زندگی فرد مبتلا داشته باشد. 

اختلالات عاطفی، احساس شرمندگی، تحقیر و خجالت زدگی، داشتن عزت نفس پایین، افسردگی و اضطراب، مشکل در عملکرد اجتماعی و کاری «به دلیل نداشتن عزت نفس لازم»، اجتناب از شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و فرار از موقعیت‌های شغلی، آسیب دیدگی پوست و مو، عفونت و ایجاد زخم در پوست سر و... از جمله عوارض ابتلا به این اختلال است. 

چگونه این اختلال را تشخیص دهیم؟

ارزیابی و تشخیص ابتلا به این بیماری می‌تواند از مطرح کردن سوالات و بحث کردن درباره از دست دادن موها، از بین بردن سایر علل احتمالی کندن مو یا ریزش مو از طریق آزمایش‌هایی که پزشک تعیین می‌کند، تشخیص هر گونه مشکل فیزیکی یا روانی که ممکن است با این اختلال در ارتباط باشد و ... صورت گیرد.

چگونه این اختلا را درمان کنیم؟

افراد مبتلا به اختلال کندن موها به صورت مرتب به دنبال راه چاره‌‌ای برای درمان این معضل هستند. از آنجایی که این بیماری ریشه در عادت‌های رفتاری و مشکلات روانی دارد باید با یکی از روش‌های زیر درمان شود.

معکوس سازی عادت: رفتار درمانی، درمان اولیه برای «تریکوتیلومانیا» است. در این روش فرد مبتلا یاد می‌گیرد که چگونه در موقعیت‌هایی را که ممکن است موهای خود را بکند، رفتارهای دیگر را جایگزین آن کند. معکوس کردن عادت شامل هدایت سریع دست از موها به جای دیگری و یا رفتارهای جایگزین مانند مشت کردن انگشتان می‌شود.

درمان شناختی: این نوع از درمان می‌تواند به فرد مبتلا کمک کند تا باورهایی را که به «تریکوتیلومانیا» منجر می‌شوند را شناسایی و آنها را تغییر دهد.

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد: در این درمان به فرد کمک می‌شود تا تمایل به کندن موها را بدون کندن مو بپذیرد. «یعنی با میل به کندن مو کنار

بیاید بدون این که موهایش را بکند.»

دارو درمانی: اگر چه تاکنون هیچ دارویی از طرف سازمان غذا و دارو برای درمان «تریکوتیلومانیا» تایید نشده است؛ اما از نظر برخی متخصصان ،استفاده از برخی  داروهای ضدافسردگی می‌تواند در کنترل علائم این بیماری کمک کننده باشند. 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر فرد مبتلا نتواند دست از کندن موی خود بردارد، یا در اثر کندن مو از ظاهر خود احساس خجالت کرده و معذب باشد باید به پزشک مراجعه کند.