دق الباب چیست | کوبیدن در هفت مسجد در پایان ماه صفر حاجت می دهد؟

برخی‌ افراد در شب پایان ماه صفر و آغاز ماه ربیع‌الاول به درب هفت مسجد می‌روند تا به قولی « دق‌الباب » کنند، رسمی که گفته می‌شود خرافه‌ای بیش نیست.

گفته می‌شود در شب اول ماه ربیع‌الاول چند ساعتی قبل از نماز صبح باید درِ هفت مسجد را کوبید و با این کار پایان دوماه عزاداری و آغاز ماه شادمانی حضرت زهرا (س) را اعلام کرد و این‌گونه از دستان حضرت زهرا (س) صله دریافت کرد و حاجت طلبید.

در سال‌های ابتدایی این مراسم، به کوبیدن در مسجد و سپس اقامه نماز صبح در آخرین مسجد اکتفا می‌شد. اما با گذشت زمان برخی کارهای دیگر به آن اضافه شد، تضرع، ناله، گریه بر در مسجد، پخش نذورات، شیرینی، شکلات و پس از آن در آخرین مسجد خواندن دعای توسل و حتی روشن کردن شمع بر در مسجد و آب و جارو کردن مقابل آن و البته برخی نیز برای بی‌بهره‌نماندن از خواب شب، این رسم را تا آن‌جا جلو بردند که از نماز مغرب و اول شب، این رسم را آغاز می‌کردند.

در سال‌های اخیر برخی از مردم در شب پایانی ماه صفر و اول ماه ربیع الاول به انجام بعضی اعمال مانند «دق الباب کردن ۷ مسجد» اقدام می‌کنند که هیچ سند روایی و شرعی ندارد.

۳۰ ماه صفر و آخرین روز از این ماه و اولین شب ماه ربیع‌الاول چه مناسبتی دارد. ربیع‌الاول سومین ماه قمری بوده که از آن با عنوان بهار ماه‌ها و ماهی پر خیر و برکت یاد می‌شود.

ربیع‌الاول، ماه شادی اهل بیت (ع) است و مسلمانان در سالروز ولادت پیامبر اکرم (ص)، امام صادق (ع) و آغاز امامت امام زمان (عج) جشن‌ها و مراسم‌های بسیاری برگزار می‌کنند اما متأسفانه در این سال‌های اخیر در میان عده‌ای از مردم مرسوم شده که در نخستین ساعات شب اول ربیع‌الاول به در مساجد رفته و درِ بسته هفت مسجد را کوبیده و با مژده دادن به اهل بیت (ع) در به پایان رسیدن ماه صفر و آغاز ماه ربیع‌الاول حاجات خود را طلب می‌کنند بدون اینکه دنبال آن باشند که آیا این رسم دارای اساس و ریشه است یا خیر؟

این اعمال ابتدا از دق الباب کردن مسجد و سپس روشن کردن شمع آغاز شد و هر سال که از برگزاری این اعمال می‌گذشت توزیع شیرینی و شکلات، قرار دادن دسته گل در کنار مسجد، قرائت دعای توسل و آب و جارو کردن درب مسجد به این اعمال اضافه شد.

بر هر مکلفی واجب است برای تشخیص صحت و خرافی بودن این عمل به نظر مرجع تقلید خویش مراجعه کرده و بر اساس آن عمل کند.

حضرت آیت‌الله سید علی خامنه‌ای

سوال: چند سالی است در شب اول ماه ربیع‌الاول حرکتی در بعضی مساجد باب شده است شائبه بدعت و یا ترویج نوعی خرافه در آن می‌رود، ماجرا از این قرار است که در شب اول ماه ربیع‌الاول از حدود نیمه‌شب تا اذان صبح افرادی که غالباً خانم‌ها هستند با در دست داشتن شمع پشت درب مساجد مراجعه و با کوبیدن به درب مساجد و خواندن اذکاری توسل جسته و حاجات خود را طلب می‌نمایند، البته این عمل را تا هفت مسجد ادامه می‌دهند و خصوصاً این حال توسل در هنگام اذان صبح به اوج خود می‌رسد و معتقد هستند به این وسیله اتمام ماه صفر و آمدن ماه ربیع‌الاول را خبر می‌دهند نظر حضرتعالی در این باره چیست؟

جواب: عمل مذکور مستند روایی ندارد و شیوه‌ای قابل تأیید نیست. اگر چه اصل اذکار و ادعیه و طلب حاجات از خداوند متعال عمل پسندیده‌ای است، لکن اشکال در شیوه عمل به نحو یاد شده است، آقایان علمای اعلام (دامت افاضاتهم) و مؤمنین (ایدهم الله تعالی) با پند و اندرز و موعظه و نصیحت از رواج چنین رفتارهایی که چه بسا ممکن است منتهی به وَهْن مذهب گردد، جلوگیری نمایند.

حضرت آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی

سوال: چند سالی است حرکتی در برخی مساجد رواج یافته، که به نظر می‌رسد ترویج نوعی خرافه باشد. ماجرا بدین قرار است که در شب اوّل ماه ربیع ربیع‌الاول، از حدود نیمه شب تا اذان صبح، افرادی (که غالباً خانمها هستند) با در دست داشتن شمع، پشت درب مساجد تجمّع نموده، و با کوبیدن درب مساجد به صورت آهسته، و خواندن اذکاری، توسّل جسته و حاجات خود را طلب می‌نمایند. و این حال تضرّع در هنگام اذان صبح به اوج خود می‌رسد. کسانی که به این شیوه عمل می‌کنند، آن را مستند به شنیده‌های خود از بعضی خانم‌های جلسه‌ای، و هدف از آن را رفع همّ و غم، و برآورده شدن حاجات، و تسلّی دل حضرت زهرا (علیها السلام) می‌دانند. لطفاً بفرمائید: ۱ آیا اساساً چنین عملی مستند روایی دارد؟ ۲ آیا چنین عملی (که در حال گسترش می‌باشد) می‌تواند به عنوان یک حرکت شایسته مورد تأسّی دیگران قرار گیرد؟ ۳ در صورتی که عمل فوق از جمله خرافات، و یا خدایی نکرده نوعی بدعت باشد، وظیفه ائمّه جماعات و متدیّنین در این خصوص چیست؟

پاسخ: با توجّه به اینکه این عمل در روایات معصومین (علیهم السلام) وارد نشده، انجام آن به عنوان یک امر مستحبّ شرعی جایز نیست، و سزاوار است ائمّه محترم جماعات مردم را به سوی مراسم و توسّلاتی دعوت کنند که در روایات معصومین (علیهم السلام) وارد شده است، و گرنه ممکن است افراد منحرف برای وهن مذهب هر روز امر تازه ای اختراع نمایند، و ناآگاهان را به سوی آن دعوت کنند.

مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی:

سوال :۱- آیا چنین عملی مستند روایی دارد ؟۲- آیا چنین عملی (که در حال گسترش است) می‌تواند به عنوان یک حرکت شایسته مورد تأسی دیگران قرار گیرد ؟۳- در صورتی که عمل فوق از جمله خرافات یا خدای نکرده نوعی بدعت باشد وظیفه ما (ائمه جماعات و متدینین) در این خصوص چیست؟

بسم الله الرحمن الرحیم

۱- مستند روایی بر عمل مذکور به نظر نرسیده والله العالم.

۲- با عدم مستند شرعی تأیید آن معنی ندارد. والله العالم

۳- علمای اعلام باید مردم را آگاه کنند. وفقکم الله. والله العالم.

مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی:

بسمه تعالی مستند شرعی برای عمل فوق ملاحظه نشده است و لازم است مؤمنین از این گونه اعمال اجتناب نموده و برای قضای حوائج و برآورده شدن حاجات از طرقی که در کتب ادعیه آمده استفاده کنند.

مرحوم آیت الله تبریزی:

بسمه تعالی زدن درب مسجد و حاجات خواستن از مسجد مسند شرعی ندارد و در روایات وارد نشده است. لکن نماز جماعت خواندن در مساجد و حاجت خواستن از خداوند با توسل به ائمه (علیهم السلام) شرعاً ثابت است. والله العالم.

مرحوم آیت الله بهجت:

۱- بسمه تعالی ظاهراً ندارد.

۲- بسمه تعالی خیر.

۳- بسمه تعالی و جادلهم بالتی هی احسن.